Categorie: Spijsvertering

Meer vezels, zonder brood

Je kunt deze blog ook afluisteren. Handig voor blinden en slechtzienden, of als je geen zin hebt om te lezen.

Deze week was er bij de Keuringsdienst van Waarde een aflevering over volkorenbrood en over hoe de meeste bruine broden eigenlijk witte broden zijn met een bruin kleurtje. Met andere woorden, met bruin brood krijg je net zoveel vezels binnen als met wit brood: weinig dus. Nu ben ik geen voorstander van brood als bron van vezels, er zijn genoeg andere manieren om je vezels binnen te krijgen.

Daarnaast is het zo dat als je darmen niet goed werken, je het prikkelbare darm syndroom (PDS) of andere darmziekten hebt, vezels, zeker vezels uit volkorenbrood, veel te prikkelend werken. Je darm kan de tarwezemelen niet goed aan en zal er eerder van achteruit gaan dan vooruit. Als je lief wilt zijn voor je darmen dan is het beter helemaal geen tarwe te eten. Neem dan liever haverproducten.

Wat zijn vezels?

Vezels zijn complexe koolhydraten en zitten o.a. in volkorenproducten, noten, bonen en zaden. Ze zijn samengesteld uit complexe suikermoleculen die veel tijd en energie nodig hebben om te verteren in simpele suikers die je lichaam nodig heeft als brandstof.

Vezels zijn, om het duidelijker te maken, de onverteerbare delen van planten. Het zijn de vliesjes van de tarwekorrel, de harde nerven in bleekselderij, het knapperige van de appelschil, het vliesje van zaden. Vezels beschermen tegen hartziekten, kanker en spijsverteringsproblemen. Het ligt aan de soort vezels (ja, er zijn meerdere soorten) of ze ook helpen bij de cholesterol, gewichtscontrole en bloedsuikerregulatie.

Over het algemeen krijgen de meeste mensen te weinig vezels binnen, ongeveer de helft van wat goed zou zijn. En het eten van een bruine boterham, als dit geen volkoren is, helpt ook niet. Geadviseerd wordt 25 tot 30 gram vezels per dag te eten.

Met deze 13 tips kun je je vezelinname op peil kunt houden zonder brood te eten:

  1. Eet elke dag twee appels. Appels bevatten pectine, dit is  een wateroplosbare vezel die je een vol gevoel geeft en langzaam verteert. 5 gram pectine is genoeg om je tot vier uur een vol gevoel te laten houden. Sinaasappels, peren en pruim bevatten ook pectine. In een appel van 50 gram zit 0,5 gram pectine.
  2. . Eet worteltjes en broccoliroosjes, met lekkere dip (bij. sesamolie met sojasaus) als je 4-uurtje. Doe dit drie keer per week. Ieder kop van deze groenten bevat 5 gram vezels.
  3. Zet een bakje met studentenhaver in je auto voor de trek onderweg. Meng rozijnen, vijgen, noten en zaden. ‘s Avonds bij de buis is ook lekker natuurlijk! Neem niet meer dan een handje vol.
  4. Voeg kidneybonen of kikkererwten to bij je salade. 2 eetlepels bonen of kikkererwten geven 5 gram vezels. Ik gaf mijn kinderen toen ze nog heel klein waren een klein bakje bonen als ze eind van de middag tv zaten te kijken, als een soort m&m’s snoepten zij ze op. Ze vonden het heerlijk!
  5. Probeer eens andere graansoorten.  Wat denk je van amaranth, boekweit of gierst? Ze zijn net zo makkelijk te maken als rijst en met wat gestoomde wortel en broccoli erbij en wat olijfolie en geraspte kaas  of edelgistvlokken en wellicht nog wat kip of vis heb je een heerlijke vezelrijke maaltijd.
  6. Eet eens per week gerst. Een kop gerst bevat 10 gram vezels. Dat is bijna de helft van je dagelijkse behoefte. Gerst moet je wel eerst een nachtje laten weten, dus even plannen.

    gerst-ontbijt-martha-stewart
    Ontbijt met gerst van Martha Stewart. Wat een luxe! Lekker in het weekend!
  7. Gebruik havermout. Niet alleen als ontbijt ,maar draai er meel van in de blender en gebruik het daar waar je ander tarwebloem zou gebruiken,  koekjes, pannenkoeken, etc. Havervezels zijn water oplosbaar en slijmvormend, daarom zijn ze veel beter voor je darmen dan tarwe en ze bevatten veel vezels. 9,4 gram per 100 gram.
  8. Doe eens lekker hummus bij je maaltijd, maak een ‘wrap ‘van eieren met gepureerde spinazie en smeer hier een lekkere laag hummus op. je hebt dan meteen lekker veel vezels binnen en het is superlekker!
  9. Maak puree van bloemkool, meng deze eventueel met puree van zoete aardappel.
  10. Neem bietensalade bij het avondeten.  Bieten bevatten veel kalium en 2 gram vezels per 100 gram. Ze zijn heerlijk geroosterd in de oven 45 minuten, laat ze afkoelen, snij ze in plakjes en doe er een dressing over.
  11. Maak popcorn(wel in de pan!), een kommetje popcorn bevat 1,5 gram vezels.
  12. Begin iedere avondmaaltijd met een groene salade. Dit voegt niet alleen vezels toe, maar met een goede dressing zal je sneller vol zitten en je je niet vol eten met de zwaardere gerechten van de avondmaaltijd.
  13. Drink je vezels. Maak je eigen smoothies van vers fruit. Vooral de schil van fruit bevat veel vezels. Als je sap drinkt, mis je deze vezels.

En drink vooral genoeg water, je hebt water nodig om de vezels door je spijsverteringssysteem te laten spoelen. Ook voldoende vet zorgt ervoor dat de boel lekker door glijdt, gebruik kokosolie, olijfolie of roomboter. Als je meer vezels eet, neem dan ook meer vocht en vet.

En ga nu ook niet meteen van alles heel veel eten, want te veel vezels is ook niet goed voor je, je krijgt dan een opgeblazen buik en obstipatie. Neem iedere week een paar tips en bouw het op, na een maand zou je wel 25-30 gram, of meer,vezels moeten kunnen verwerken.

Vind je dit bericht nuttig? Deel het gerust via Facebook, mail, print. 

 

10 redenen waarom gelatine zo goed voor je is!

Je kunt deze blog ook afluisteren. Handig voor blinden en slechtzienden, of als je geen zin hebt om te lezen.

egg-vegetable-aspic

Aspic, jaaaa, herinner je je nog die feestdiners met een zelfgemaakte aspic? Gelatine met van alles wat je maar kon bedenken werd in een vorm gegoten. Aan sommige dingen wil je niet herinnerd worden, als een tegennatuurlijke vorm van voeding. Waarom aten we dit eigenlijk? En waarom is het ons zo tegen gaan staan?

Om de laatste vraag als eerste te beantwoorden: het drilt en het smaakte altijd een beetje zurig. En het lijkt net of het eten in een plastic substantie is gegoten.

En om dan de eerste vraag te beantwoorden: Omdat het heel hip en ook nog eens goedkoop was en je maakte echt indruk als je een zalmmousse in visvorm had gemaakt of een aspic met olijven, gekookte eieren en verschillende groenten die kunstig opgemaakt waren.  Wat we vergeten is dat echte aspic, gemaakt van echte gelatine ook heel gezond is.  Ja, anders zou het niet op mijn blog terecht komen als onderwerp. Maar goed,  alles leuk en aardig,….gezond??? Als we denken aan gelatine denken we vaak aan gelatinepudding uit een pakje (Jello). Of, als het zelfgemaakt was, van gelatineblaadjes die je oplost in water en mengt met suiker en een vloeistof, meestal siroop of een zuivel mengsel van slagroom met suiker en gepureerd fruit.  Je associeert het niet direct met gezond eten. Eerder het tegenover gestelde.

En nu dan anno 2016 roep ik dit jaar uit tot het jaar van de : Return of the ASPIC!

In Frankrijk zijn ze altijd lustig doorgegaan met het maken van aspic gerechten. De culinaire traditie is daar sterker dan waar dan ook in de Westerse wereld.  Daar kun je nog de show maken met bijvoorbeeld eieren en groenten in aspic

The Guardian schreef in 2010 al over de mogelijke revival van aspic. Maar nee, we waren er nog niet klaar voor. 

rabbit-in-aspic

En waarom nu wel vraag je me?

Wel, als ik vertel dat gelatine heel goed voor je is en we tegenwoordig zoveel meer weten over hoe belangrijk een goede darmflora is en dat gelatine helpt om de darmwand te herstellen, je botten supersterk maakt en je huid fluweelzacht.. Dan is het toch raar dat we gelatine uit ons dieet hebben geschrapt?

Ik zeg daarom terug met gelatine en aspics!

De smaken zijn veranderd, zo ook de aspics. We passen ze ze aan de smaak van tegenwoordig aan. Een lichtzurige aspic ok ,maar dan met munt, koriander en granaatappelpitjes. Dat klinkt toch al veel fijner? En als je het echt niet trekt een goede dikke bottenbouillon getrokken van veel biologische botten is net zo goed. Dus daarom…

10 reden om gelatine (van biologische oorsprong natuurlijk) te gebruiken in aspic, soep en bouillon:

  1. Je huid: het is rijk aan collageen en dit is heel belangrijk voor het aanmaken van aminozuren in je lichaam. 25 tot 35% van je eiwitten in je lichaam bestaat uit gelatine. Dit eiwit is essentieel voor de elasticiteit van je huid en het vernieuwen van huidcellen.  Slappe huid? Aspic! 
  2. Je tanden, haar en nagels: Gelatine voorziet in de nodige mineralen die we in het Westerse dieet vaak tekort hebben. Het is rijk aan calcium, magnesium en fosfor, deze mineralen zorgen voor sterke nagels, tanden en haar
  3. Striae: Gelatine helpt striae te voorkomen door de huid elastisch en stevig te houden. Het geeft een boost in de collageenproductie, dit is essentieel om striae te voorkomen.
  4. Cellulitus: Cellulitus wordt veroorzaakt door de afbraak van collageen, dit kan worden verergerd door voedingstekorten. Veel mensen nemen dure collageensupplementen, maar je kunt beter collageen via je voeding binnen krijgen. Dus veel bottenbouillon, gelatinepoeder en ..aspic! 
  5.  Lever detox: Gelatine bevat veel  glycine, een essentieel aminozuur. Het menselijk lichaam heeft veel glycine nodig om chemische stoffen uit ons milieu te kunnen ontgiften. Als je niet genoeg glycine  kunnen niet glutathione produceren, dit is essentieel voor de ontgifting in de lever.
  6.  Gewichtsverlies:  Gelatine zit vol eiwitten, hierdoor krijg je een vol gevoel waardoor je minder zult gaan snoepen. En omdat het ook de lever helpt ontgiften zal ook vet makkelijker verbranden. 
  7. Spijsvertering Het aminozuur  glycine helpt om het maagzuur, wat je nodig hebt voor het verteren van voedsel in de maag, verhogen.  Het maagzuur gehalte kan verlagen door stress of bij het ouder worden. Als je maagzuur minder wrdt kan dit zorgen voor ondervoeding van mineralen en vitaminen. Ook bloedarmoede kan hierdoor ontstaan. Dr. Gotthoffer, een onderzoeker bestudeerde de rol van gelatine in de spijsvertering en zag dat gelatine het gebruik en assimilatie van eiwitten verhoogd in spiervlees.
  8. Leaky Gut of wel een lekkende darmwand Gelatine heelt de darmwand. Al in de jaren 20 van de vorige eeuw werden er goede resultaten behaald bij Coeliakie patienten in Ruslanf. Zij kregen gelatine om de darmen te herstellen van een glutenallergie.
  9.  Sterke botten: Botten zijn levende structuren die kunnen worden opgebouwd maar ook worden afgebroken door het eten wat we dagelijks eten. Gelatine bevat makkelijk te verteren calcium, magnesium, fosfor, siliconen, zwavel en sporen mineralen die helpen om botten gezond te houden.
  10. Allergien: Gelatine kan allergische reacties en intoleranties verzachten doordat het een ontstoken en poreuze darmwand helpt te herstellen. Een lekkende darmwand is een van de belangrijke oorzaken van allergien omdat het een immuunbarriere is die ziekmakende stoffen buiten houd zodat ze niet in de bloedbaan kunnen komen.

Back to basics ASPIC !

Ingredienten

  • 1 liter bruine runderbouillon
  • 2 eetlepels appelazijn
  • een bouquet garni
  • twee eiwitten (bio) en de kapot gedrukte eierschalen
  • 4 eetlepels witte wijn
  • 40-50 gram biologische gelatine (online te koop)

Bereiding

  1. Maak een bruine (runderbouillon met veel uienschillen voor de kleur).
  2. Laat het afkoelen en schep dan al het vet eraf met een schuimspaan.
  3. Schenk 1 liter bouillon in een pan en voeg er twee eetlepels appelazijn, een bouquet garni, twee eiwitten en eierschalen, witte wijn en 40 tot 50 gram gelatine.
  4. Breng aan de kook tot het bijna kookt en roer het langzaam met een garde. (je kunt de gelatine het beste apart oplossen, week het in koud water, knijp het velletje uit en los het in een kommetje op met wat warme bouillon, voeg het daarna bij de bouillon. Doe dit au bain marie want het stolt heel snel)
  5. Nu zou er een dikke korst op de pan moeten komen. Dit is goed! Het helpt bij het klaren van de bouillon. Stop met roeren, laat de vloeistof naar boven komen tot op de bovenrand van de pan.
  6. Leg een kaasdoek in een grote zeef en giet de vloeistof hierdoor. Doe dit nog een keer. Je bouillon is nu geklaard. Het zou nu heel helder moeten zijn.
  7. Dit is je aspic. Als je dit in een vorm giet krijg je een heldere aspic!
  8. Wil je groenten, vis, vlees of wat dan ook in je aspic doen, zorg dan deze al van te voren bereid zijn zodat je deze in de vorm kan leggen en je de aspic erbij kan gieten.
  9. Succes Maitre!
https://voedingsadviesrotterdam.nl/10-redenen-waarom-gelatine-zo-goed-voor-je-is/
 

Hier nog een haute cuisine recept uit de Franse keuken: Aspic met gerookte wijting met peper, dille en limousin appeltjes.

 

 

Paleo/ glutenvrij/ graanvrije/GAPS Knofloofsoep

knoflooksoep

Als je van knoflook houd is deze soep echt heerlijk! Dit  recept is een milde verse, het bevat slechts 1 bol knoflook, er zijn ook recepten waar je op één liter bouillon 6 bollen knoflook gebruikt. De knoflook wordt in de oven geroosterd of gepoft, hierdoor worden ze heel zacht van smaak en is het heftige van rauwe knoflook er af en blijft een zoete knoflooksmaak achter.

Het recept bevat geen zuivel, geen granen en je kunt het gebruiken in de introductiefase van het GAPS dieet, Dan moet je wel het recept een beetje aanpassen: Je kookt de bloemkool en knoflook dan zachtjes gaar in de bouillon in plaats van in de oven. In de introductiefase van het GAPS dieet moet je namelijk alles koken en mag je niets bakken. Dit is beter voor de darmen.

Lees hier meer over het GAPS dieet.

Gebruik voor het recept echte kippenbouillon, geen blokjes bouillon. Deze bevatten gistextract wat niet goed is voor je lichaam. Je kunt het recept hier nalezen. Maak de kippenbouillon op een rustig moment, bijvoorbeeld als je toch een avondje tv zit te kijken ofzo. En bewaar de bouillon in porties in de vriezer. Zo heb je altijd kippenbouillon op voorraad voor een lekkere soep.  Zelfgemaakte kippenbouillon heeft, zo weten ons opa’s en oma’s maar al te goed, sterk helende eigenschappen.

Je kunt het recept natuurlijk ook met groentenbouillon maken. Dit smaakt ook prima, maar dan heb je niet het herstel in je darmen.

Knofloofsoep

Ingredienten

  • 10 - 15 tenen knoflook, zeg maar 1 bol, ongepeld
  • 1 bloemkool, in roosjes
  • 7 eetlepels boter of kokosolie
  • 2 theelepels zeezout
  • 2 theelepels gedroogde basilicum
  • 2 uien, grof gehakt
  • 1 liter kippenbouillon
  • tijmblaadjes,vers
  • extra vierge olijfolie

Bereiding

  1. Verwarm de oven voor op 200 graden.
  2. Doe de bloemkoolroosjes en de ongepelde knoflookteentjes in een grote kom.
  3. Smelt in een steelpan 3 eetlepels boter of kokoslolie en schenk dit over de groenten. Schep om zodat alles groenten bedekt is met vet.
  4. Stort de groenten op een bakplaat of ondiepe bakschaal en rooster in 30-40 minuten gaar.
  5. Smelt de rest van de boter of kokosolie in een grote soeppan en bak de uien hier n. Voeg de gedroogde basiclicum toe en de kippenbouillon en breng aan de kook.
  6. Doe de geroosterde bloemkool erbij.
  7. Pel de knoflook en de deze er ook bij.
  8. Pureer de soep met een staafmixer en kook nog 5 minuten.
  9. Breng de soep op smaak met zout en peper.
  10. Strooi er verse tijm over (gedroogd kan ook, maar vers is lekkerder) en bedruppel met goede olijfolie.
  11. Serveer...heerlijk!
https://voedingsadviesrotterdam.nl/paleo-glutenvrij-graanvrijegaps-knofloofsoep/

Helende kippenbouillon

Kippenbouillon staat door de eeuwen heen bekend als de basis voor traditionele helende soepen in culturen over de hele wereld. De botten en het vlees van gezonde, biologische kippen die op het land hebben kunnen scharrelen bevatten een geweldige hoeveelheid micro-nutrienten, aminozuren, antioxidanten en mineralen die allemaal in de bouillon komen als de bouillon op een lage temperatuur getrokken wordt. Het resultaat van het lange trekken is een immuunversterkend bouillon die heel goed helpt bij mensen die zich ziek en zwak voelen of die geen eetlust hebben.  Het levert echt een pan vol aan voedingsstoffen die helpen bij het helingsproces. Eet elke dag biologische kippensoep en je hebt geen supplementen nodig.

 

Het verschil tussen kippen-bottenbouillon en gewone kippensoep

De kooktijd en de temperatuur zijn een belangrijk verschil. Een goede bouillon staat uren te trekken, hoe langer je trekt hoe meer mineralen er uit de botten kunnen komen.  De botten kunnen zelfs zacht worden als de bouillon 12-24 uur wordt gekookt. Als je niet zoveel tijd hebt of als je spijsverteringsproblemen hebt zoals een lekkende darm, dan kun je  kippensoep maken. Het is hetzelfde recept, alleen kook je de soep dan 2-4 uur

De temperatuur speelt een cruciale rol in het maken van kippenbouillon,  bij het begin wordt de soep niet verhit tot het hard gaat koken,  de soep moet zachtjes koken, dan zet je het vuur laag en zet je de pan op het kleinste pitje en laat het zachtjes pruttelen. Je kunt de soep ook in een slowcooker doen of in de oven zetten. De lage kooktemperatuur beschermt het kraakbeen en zorgt dat voedingsstoffen beter bewaard blijven. Door de bouillon op deze manier te koken ontstaan er ook minder vrije glutamaten, wat zeker voor mensen met een heel gevoelige spijsvertering belangrijk is.

kippenbouillon

De kracht van kippen-botten-bouillon

  • rijk aan gelatine, dit helpt bij de vertering en heelt de darmwand
  • bevatten helende aminozuren:
    • proline  – sleutelcomponent  bij weefselherstel
    • glycine – helpt bij ontgifting van de lever
  • heelt en versterkt bindweefsel
  • helpt bij het produceren van maagzuur voor een goede vertering
  • bevat collageen die de huid en gewrichten voedt.
  • bevat veel vitamine A,D en K (dit heel de darmen)
  • bevat veel mineralen, vooral calcium magnesium en fsfor die essentieel zijn voor gezonde botten.

Helende kippenbouillon

Ingredienten

  • 1 hele biologisch scharrelkip
  • 2-4 kippenvoetjes van vrije uitloopkippen (optioneel)*
  • 4 liter water (of meer om je pan te vullen)
  • 2 tl citroensap of appelazijn (bio) per 4 liter water o
  • 4-8 peperkorrels (bio)
  • 1-2 tl Sel de guerande (zeezout)
  • 4 uien, in kwarten
  • 8 biologische wortels in grote stukken
  • 2-4 biologische courgettes, in grote stukken
  • 6 stengels biologische bleekselderij, in grote stukken
  • 10 cm verse gember, geraspt
  • 5 tenen knoflook
  • 1 grote bos peterselie, toevoegen, 15 minuten voor einde kooktijd.
  • *Kippenvoetjes bevatten de meeste gelatine van het dier en dit wordt in de Joodse tradite gezien als het geheim van een goede medicinale kippenbouillon.

Bereiding

  1. met een aanpassing voor kippensoep)
  2. Doe de hele kip en de voetjes in een grote soeppan, van glas of RVS
  3. Vull met het water, het water moet de kip bedekken met minstens 5 cm en er moet nog ruimte zijn om de groenten erbij te doen.
  4. Voeg het citroensap of appelazijn toe (dit helpt om de mineralen uit de botten te trekken)
  5. Laat dit 1 uur staan zonder te verwarmen.
  6. Breng aan de kook tot het zachtjes kookt. Zorg dat het niet hard gaat koken. Zet het vuur laag en laat de bouillon pruttelen
  7. Schep schuim af met een schuimspaan.
  8. Voeg alle overige ingredienten toe, behalve de peterselie en laat het zachtjes koken.
  9. Kook de bouillo 1-2 uur tot dat de kip zacht genoeg en je het vlees makkelijk van het bot kunt halen.
  10. Gebruik een tang en een grote spatel om de kip uit de pan te halen, laat het boven de pan even uitlekken.
  11. Verwijder de huid en gooi weg. Haal de botten eruit en bewaar het kippenvlees, deze kun je gebruiken voor andere gerechten, salades of later aan de soep toevoegen.
  12. Doe de botten terug in de soep.
  13. Laat de kippenbotten 12-24 uur trekken voor de bottenbouillon. Als je liever gewone kippensoep maakt dan kun je 1-4 uur laten trekken.
  14. Voeg de peterselie 15 minuten voor het einde van de kooktijd toe.
  15. Verwijder de botten en kippenvoetjes en gooi ze weg.
  16. Verwijder de groenten. als je ze nog wil gebruiken, laat ze dan afkoelen.**
  17. Geef de bouillon tijd om af te koelen.
  18. Gebruik de bouillon voor kippensoep. of vries het in voor een later tijdsip.
https://voedingsadviesrotterdam.nl/helende-kippenbouillon/

 

   Shop voor deze handige kruidenbuil om bouillon mee te trekken.

Bestel deze VITAMIX BLENDER in de webshop

Het gebruiken of invriezen van kippen-botten bouillon

  • Bewaren in de koelkast: Doe het in glazen potten, het blijft 7-10 dagen goed.
  • Invriezen: Laat de bouillonvoolledig afkoelen. Vul een glazen pot en laat 2,5 cm leeg aan de bovenkant. Zo vriest het glas niet kapot als het vocht uitzet in de vriezer.  Pyrex potten en gerecyclde potten met een wijde opening werken prima voor het bewaren van  bouillon.
  • Gebruiken: Ontdooi de bouillon (als het bevroren is) en gebruik voor soepen en andere recepten waar kippenbouillon voor nodig is.  Je kunt de bouillon ook zo gebruiken als tussendoortje. Het is ook heel goed om te drinken als je ziek bent.
  • Geldbesparende tip: In plaats van extra groenten te kopen voor je soep kun je ook de groenten afval bewaren van andere gerechten. Deze kun je invriezen tot gebruik. Haal ze uit de vriezer en doe ze in de pan als je bouillon gaat maken. :uienschillen, bleekselderij, wortelstukjes, kapjes van de courgette. Net wat je gebruikt hebt. je kunt ze in een glazen pot doen en in je vriezer tot je ze wilt gebruiken. Je kunt ook geld besparen door de kippenkarkassen te bearen als je een keer hele kip hebt gegeten. Verwijder het vlees en bewaar de botten in de vriezer en versterk de volgende bouillon met extra botten.o

* Om maximaal van de voedingsstoffen van de ingredienten te profiteren bewaar je de groenten en pureer je deze. Doe hiervoor de groenten in een blender en voeg er water bij.  Blende het glad. Verwarm het, voeg er zout en peper naar smaak bij en drink het als tussendoortje.  Ook dit kun je weer in de vriezer bewaren of in de koelkast, dan is een week houdbaar.

SCHRIJF JE IN VOOR DE NIEUWSBRIEF

Bron

Angstig door serotonine

 

In Nederland hebben meer dan 1 miljoen mensen last van een angststoornis. Dat is dus 1 op 17 mensen. Dat is veel, heel veel vind ik zelf. Vooral mensen met een sociale fobie schamen zich vaak en voelen zich minder en niet op hun gemak in publieke situaties. Een onderzoek van de Uppsala Universiteit uit 2015 keek naar de oorzaak van de angststoornissen. Tot nu toe waren onderzoekers het er over eens dat een tekort aan de neurotransmitter serotonine de oorzaak was van de stoornis, maar uit het laatste onderzoek bleek dat  juist een te veel aan serotonine zorgt voor angstig gevoel.

”Ons onderzoek geeft een beter inzicht hoe serotonine bijdraagt aan angst.”. zei Dr Tomas Furkmark, een psychologie docent van de Zweedse Uppsala Universiteit in een email aan de Medical Daily, waarbij hij de benadrukte hoe belangrijk het is om de etiologie van angststoornissen te begrijpen.

Bij een recent kleinschalig onderzoek naar sociale angst bleek dat driekwart van de patiënten de symptomen voor hun 18e ontwikkelden. Vergeleken met de mensen waarbij de symptomen die later in hun ontstonden, had de eerste groep hogere scores bij de angst en depressie tests en lagere scores op de globale werking test. Bij de patiënten met angststoornissen op jonge leeftijd was de depressie zwaarder en waren de symptomen moeilijker te behandelen.

Gewoonlijk behandelen psychiaters sociale fobie met SSRI medicatie, een soort medicijn die de hoeveel serotonine in de hersenen veranderd.

Furmark en Dr. Mats Fredrikson,een andere docent psychologie van Uppsala University,stelde de onderliggende hypothese ter discussie bij patiënten die behandeld werden met SSRI’s. Welke moleculaire rol speelt serotonine nu precies bij sociale fobie?

Overgevoelig voor angst

Om de moleculaire rol van serotonine te achterhalen werden er PET scans gemaakt van de hersenen om het serotoninegehalte in de hersenen van vrijwilligers met een sociale fobie te meten. Daarna traceerden zij de chemische signalen die tussen de cellen in de hersenen werden getransporteerd. De communicatie in de hersenen werkt als volgt: Zenuwcellen laten serotonine vrij in de ruimte tussen de zenuwcellen. De serotonine hecht zich aan de receptor van de cellen. Daarna wordt de serotonine vrijgelaten van de receptor en gaat het terug naar de originele cel.

De onderzoekers ontdekten dat patiënten met een sociale fobie teveel serotonine produceerden in de amygdala. Dit gedeelte van de hersenen, wat diep in onze schedel ligt, is de basis van onze primitieve emoties, inclusief angst. Hoe meer serotonine er in de amygdala wordt geproduceerd, hoe angstiger mensen zich voelen in sociale situaties.

De nieuwe bevindingen zijn niet geheel anders dan de eerdere onderzoeken, hier bleek al dat mensen met een sociale fobie een hogere activiteit in de amygdala hebben, bij angstige mensen is het angstcentrum in de hersenen overgevoelig. Nieuw onderzoek vervolledigt het eerdere werk met de suggestie dat een teveel aan serotonine de onderliggende oorzaak van angst kan zijn of in ieder geval een deel van de oorzaak is.

Serotonine verlaagd niet het angstgevoel, zoals eerder werd aangenomen, maar verhoogt het. Meer onderzoek in de onderliggende chemische processen naar angst kunnen wetenschappers helpen om te investeren in  de bekende behandelingen en mogelijke nieuwe manieren van behandeling te ontwikkelingen voor mensen met een ernstige vorm van angststoornis die slopend voor de patiënt kan zijn.

“Mogelijk moeten we nadenken over hoe we angst kunnen verminderen met  medicijnen als serotonine heropnameremmers (SSRI’s) of zij daadwerkelijk helpen bij angststoornissen.”zei Furmark.

Bron: Frick A, Åhs F, Engman J, et al. Serotonin Synthesis and Reuptake in Social Anxiety Disorder: A Positron Emission Tomography Study. JAMA Psychiatry. 2015. http://www.medicaldaily.com/social-phobia-linked-high-levels-serotonin-time-rethink-ssris-and-other-anxiety-drugs-338608

Note van Lisa: Angst verminderen met SSRI’s werkt symptoomonderdrukkend. De balans herstellen in de darmen waardoor het evenwicht in de verschillende neurotransmitters hersteld wordt, lijkt zinvoller. Dopamine en Serotonine zouden met elkaar in balans moeten zijn voor een gezonde psyche zonder angst of depressie.

Gezonde Marshmellows

 

Grote kans dat als jij denkt aan Marshmellows je dan een kampvuurtje voor je ziet, twee kaakjes en daartussen de half gesmolten suikerbom genaamd Marshmellow. Maar wist je dat er een heel gezond verhaal zit aan het ontstaan die suikerzoete Marshmellows met hun pastelkleurtjes?

Het woord Marshmellow is engels (ja duh) en is de naam voor de plant Malva, ofwel kaasjeskruid, waar ook de stokroos en hibiscus familie van zijn (die eetbaar zijn en waar je heerlijke thee van kunt trekken).

Malva werd al duizenden jaren terug door de Egyptenaren gezien als voedsel van de Goden. Ze cultiveerden het in Egypte en dreven er handel mee. Tegenwoordig zie je over de heel de wereld Malva in vele verschillende vormen. Kaasjeskruid en stokroos zijn de meest bekende.

DIGITAL CAMERA
DIGITAL CAMERA

Malva wortel, het keelsnoepje van de Egyptenaren

De Egyptenaren mengden het sap van de Malva wortel met honing, noten en dadels en maakten zo een snoepje met geneeskrachtige werking, zoals wij keelpastilles gebruiken. In de 19e eeuw ontstond de Marshmellow zoals wij het kennen, maar dan wel met het echte, helende, sap van de Malva wortel. De doktoren kookte het sap met eiwitten en suiker, dit klopten ze op tot een meringue. Deze lieten ze hard worden en zodat het een medicinaal snoepje werd tegen keelpijn. Door de jaren heen is het recept veranderd en vercommercialiseerd. Tegenwoordig bevat een marshmellow alleen suiker, eiwit en gelatine en heeft het geen medicinale werking, nee, allesbehalve!

Wil je zelf echte marshmellows maken dan heb ik hier een recept voor je. Op deze website vind je meer recepten met malvawortel.

Hier kun je malvawortel kopen. Je vind het onder de naam heemstwortel, de wortel neemt veel vocht op en kan in gewicht verdubbelen waarbij een slijmerige gel ontstaat.

Marshmallow snoepjes

Egyptische Marshmellows

Ingredienten

  • 4 eetlepels heemstwortel (witte malva) de wortel moeten niet te houtig zijn en goed droog.
  • 28 eetlepels witte suiker
  • 20 eetlepels arabische gom
  • 2 eetlepels fleur d'oranger of andere smaak naar keuze
  • 1/2 liter water
  • 1-2 eiwitten goed opgeklopt

Bereiding

  1. Trek eerst thee van de heemstwortel: Doe de wortel met een halve liter water in een pannetje, breng het aan de kook en laat het 20-30 minuten zachtjes trekken. Voeg eventueel nog wat water toe als het teveel verdampt. Zeef de heemstthee en gebruik het water.
  2. Verwarm de arabische gom en de heemstthee au bain marie tot de gom is opgelost. Roer de suiker er zo snel mogelijk in. Roer de opgeklopte eieren erdoor. Zet het vuur uit en blijf roeren.
  3. Smeer de massa uit op een plat oppervlak, liefst marmer of rvs. Laat het afkoelen en snij in kleine stukjes zo groot als een snoepje.
https://voedingsadviesrotterdam.nl/gezonde-marshmellows/

 

De Grieken noemden de malvawortel de ‘officiele heler’. De wortel werd gebruikt om kwalen van binnenuit te helen.  Ze gebruikten het veel in zalven en compressen om wonden te helen. Je kunt het voor veel huidaandoeningen gebruiken, muggenbeten, uitslag, huidinfecties, borstontsteking. Je kunt het zelfs gebruiken als trekzalf, om splinters of een bijenangel uit de huid te trekken.

Schrijf je in op de nieuwsbrief

De helende kracht van malva wortel:

  • Antibiotisch, doodt bacterien
  • Ontstekingsremmend
  • Antioxidant
  • Vochtafdrijvend
  • Laxerend (dus niet teveel van nemen)
  • Wondhelend en verzachtend (bij wonden en verbranding)
  • Darmslijmvlies herstellend (bij lekkende darm, Colitus Ulcerosa, ziekte van Crohn)
  • Maagwand herstellend (bij brandend maagzuur, maagzweer)

Voor histamine intolerantie lees hier meer over de malvasoort cistus incanus in deze blog.

Hoe kun je het gebruiken?

Zalven en compressen: Malva is een van de beste planten om schaaf- en snijwonden te behandelen. Snij de wortel fijn, meng het met water en maak een dikke pasta . Doe deze op en doek en leg deze aan op de wond. Let er wel op dat er bij een diepe wond geen wortelpulp in de wond komt, dek de wond dan eerst af met een gaasje.

Wond Wassen: Week de wortel in water. Spoel met het water de wond. Dit deinfecteert de wond en verminderd irritaties.

“Trekzalf”: Meng een klein beetje water en breng het aan op de splinter of bijensteek. Het slijm maakt het makkelijker om de angel of plinter eruit te trekken.

Helende Thee: Maak thee bij pijsverteringsklachen, brandend maagzuur, maagzweer, prikkelbare darm syndroom en obstipatie.

Diuretische Thee: Malv kan de nieren en blaas ontdoen van giiftige toffen en helpt calcium op te bouwen. Het wordt ook gebruikt bij nierontstekingen, blaasontsteking.

Pijnlijke mond en tandvlees: Spoel je mond met het slijmerige water van de geweekte kauw op een stukje wortel.

Bereiding en dosering:

Thee: ongeveer 5 tot 6 gram wortel in 2 dl heet water

Afkooksel: Kook de wortel 15-20 minuten in wat water, laat zachtjes pruttelen.

Mondspoel water:  Week 2 gram wortel 2 uur in een kopje koud water. Haal de wortel er uit en gorgel ermee

Bad  en Wassen: Week de wortel een uur in koud of warm water. De hoeveelheden varieren.

Voorzorgsmaatregelen en bijwerkingen:

Malvawortel is heel veilig om medicinaal mee te werken, voor zover bekend zijn er geen giftige effecten bekend.

Het intern gebruik van Malvawortel kan de bloedsuikerspiegel veranderen en je moet oppassen als je een leverziekte hebt, zwanger bent, diabetisch of als je verslaafd bent aan alcohol.

Je kunt ook malvabloemen of het blad van de malva gebruiken, deze zijn minder sterk dan de wortel.

Lees hier de blog over een andere malvasoort met geweldige helende eigenschappen: Cistus incanus

High tea

high tea

Laatst was ik bij een client en zij miste het snoepen zo. “Ik wil gewoon eens lekker taart en koekjes eten! Ik wil high tea, ik wil chocola!” O jee, dacht ik, daar gaan we. Een dieetdip. Behalve dat er dan bij mij belletjes gaan rinkelen met de gedachte: Waar komt deze sterke behoefte vandaan? Meestal als je eenmaal een tijd geen suiker eet en je lichaam voorzien is van voldoende voedingsstoffen, heb je niet zulke sterke suiker behoeften. Dan is een stukje fruit voldoende. Een opkomende menstruatie was het ook niet. Het bleek meer een verlangen naar gezelligheid, naar herinnering en emoties zoals we die ons leven hebben gekend. Het samen met vriendinnen thee drinken met koekjes, dat was zo gezellig!

Ik beloofde dat ik tips op de blog zou zetten om op een gezonde manier een high tea te kunnen organiseren.

  1.  Begin bij het samenstellen van een high tea met de thee! Zoek een goede kwaliteit thee uit. Dat kan een kruidenthee zijn, groene thee of omdat het feest is, een goede zwarte thee. Neem geen zakjes thee, dit is vaak afval van de theeplantage. Nee, neem het liefst thee van hele theebladeren en laat ze lustig zwemmen in je theepot.
  2. Melk in je thee? Gebruik plantaardige amandelmelk. Blend hiervoor een handje geweekte amandelen met 2,5 dl water. Voeg er eventueel een dadel aan toe voor de zoetheid en wat vanille voor de smaak. Zeef de melk en je hebt nu echt heerlijke homemade amandelmelk.
  3. Hartige Komkommersandwiches– Week een klein handje cashewnoten, ongeveer 3 uur, doe ze in een blender met een halve eetlepel citroensap, een halve theelepel appelazijn, zout en peper en wat edelgist voor de smaak. (of kijk hier voor een recept voor cashewspread) Blend tot een gladde spread. Smeer de creme op een glutenvrije toast (homemade, die van de winkel bevatten veel suiker en e-nummers) of rijstewafel. En leg er plakjes komkommer en wat bieslook op.
  4. Nori pakketjes. Maak een ‘cone’  van een half blaadjes nori en doe dunne reepjes groenten in.Serveer er een lekkere tamarisaus bij.
  5. Zoet beleg: Je kunt fruitbeleg kopen met chiazaadjes erin, deze bevat weinig suiker.  Je kunt het ook zelf maken, wacht dan een paar uur tot de chiazaad de jam een jelly structuur geeft, anders is het te dun. Jam: Blend 5 aardbeien met één deciliter kokoswater, voeg wat vanilleextract toe en blend tot het romig is. Doe het in een kom en meng er 2 eetlepels chiazaad door. De chiazad absorberen een deel van het vocht en maken het mengsel dik. Je kunt dit het beste een avond van te voren doen.
  6. We want cake! Wat is een high tea zonder scones ? Dus bij deze: glutenvrije scones.  Voeg 1 eetlepel chiazaad toe aan 3 eetlepels water. Laat de chiazaad wellen tot dat er een gel ontstaat. (in ieder geval een uur). Meng 1 cup glutenvrij bakmeel (beter nog: maak het zelf van bijvoorbeeld maismeel, tapioca en boekweitmeel) met 1/2 cup amandelmeel,1/2  theelepel bakpoeder, een mespuntje zout, 2 eetlepels koksosbloesemsuiker en meng goed door elkaar.  Voeg 1/3 cup kokosolie toe en 1/2 dl amandelmelk bij het chiamengsel en meng alles doorelkaar, je hebt nu een stevig deeg.  Verdeel het deeg in 8 porties en en leg ze op bakpapier. Bak de scones 15 minuten op 180 graden Celsius tot ze goudbruin zijn.. Ze blijven een paar dagen goed en zijn lekker met jam, kokosboter.
  7. Clotted cream. Zoals je van cashewnoten een spread kunt maken kun je ook clotted cream maken. Week hiervoor een 1/4 cup of cashewnoten (minimaal 3 uur) en blend ze met een 1/4 cup water. Je krijgt nu een dikke room. Deze kan je zoeten met dadel, honing, kokossuiker of ahornsiroop. Net wat je lekker vind.  Je kunt er ook vanille aan toevoegen. Als je het in de koelkast bewaart zal het dikker worden. Smeer een beetje cashewcream op een scone en doe hierop de suikervrije chia-aardbei jam.
  8. Chocola. Pure rauwe chocola kun je prima eten bij een gezonde high tea. Je kunt Lovechock is een chocoladereep van rauwe cacao. Maar je kunt ook balletjes maken met cacao is ook eenvoudig: Doe zes dadels met een klein handje noten en een flinke eetlepel amandelpasta of kokosolie in een keukenmachine, draai tot een pasta, voeg hier een hand geraspte kokos aan toe, wat chiazaad(als je wil) en een eetlepel cacaopoeder. Meng alles goed door elkaar en draai er balletjes van. Rol de balletjes door cacao of kokosrasp.
  9. Noten. Je kunt losse noten op een schaaltje doen, maar ook noten door gesmolten chocola halen.
  10. Zuidvruchten. Gedroogde vruchten als bijvoorbeeld abrikozen, vijgen, medjouldadels zijn ook lekker om te snoepen.
  11. Vers fruit . Gezonder is vers fruit te eten. Snij een mango in stukken, zet een schaaltje aardbeien erbij, gebruik fruit wat je echt super lekker vind en wat je niet zo vaak koopt. Zoals bijvoorbeeld cherimoya, het roze zusje van de kiwi met wit vruchtvlees. Of ga naar de toko en haal daar fruit wat je nog nooit hebt gegeten. Het oog wil ook wat en de verrassing zorgt voor een extra belevenis waardoor je niet meer denkt aan suikerzoete cakes die je suf en loom maken.

Waar je op moet letten:

Alhoewel dit allemaal gezonde alternatieven zijn, eet je nog steeds wel suikers. Dadels bevatten heel veel suiker. Als ik een medjouldadel eet krijg ik er gegarandeerd een paar uur later last van. Dus kijk goed naar waar jouw grens ligt. Wil je weinig suiker gebruiken, maak dan geen balletjes op basis van dadels.  Noten zijn prima en pure rauwe chocola en vers fruit ook.

THE EASY WAY

Je kunt natuurlijk ook voor gemak gaan. In Rotterdam kun je terecht op de volgende adressen voor gezond gebak en zoetigheden:

Sharpsharp.nl Heerlijke en mooie gezonde gebakjes zonder gluten, suiker of lactose. Vegan.

Sue-food.nl Gebak zonder suiker, lactose en glutenvrij. Raw en vegan.

Gimsel , Ekoplaza, An-dijvie voor raw chocolate en balletjes, noten, zuidvruchten

Inspiratie voor o.a. rawfood gebak: http://rawfood-nederland.nl/recepten.php

 

 

Groene Vitamine Bom

Deze ‘bom’is een groene smoothie en komt uit het boek Deliciously Ella, wat ik kreeg  bij aanmelding van mijn laatste cursus: Orthmoleculaire voeding. Mijn boekenkast staat vol traditionele kookboeken met recepten uit vele landen over de wereld, daar zoek ik dan voor jullie de recepten uit die ik geschikt acht voor een gezond voedingspatroon, de laatste jaren zijn daar foodbloggersboeken bij gekomen die ik cadeau heb gekregen en ik moet zeggen, ik vind ze wel erg fijn! Het werkt toch anders dan op de computer of tablet. Naast Deliciously Ella, een foodblogger, heb ik ook Powerfood van Rens Kroes en The Green Kitchen. De recepten in deze boeken zijn allemaal plantaardig, glutenvrij en zoetigheid is op basis van dadels en andere gezondere suikers. Natuurlijk gebruik ik de andere kookboeken ook nog, ik heb er iets van 130, want ik wil ook Turkse, Indiase, Marokkaanse, Thaise, etc.  recepten plaatsen op de blog. Het boek van Deliciously Ella staat ook bij mijn boekenlijst in de sidebar, rechts naast de blog.

Over de smoothie:

Dit recept is op de maandagochtend een fijne start van de week. Veel power en frisheid! Het is de eerste week van mei en de zon schijnt weer. Ik heb weer zin om er lekker fris tegen aan te gaan!

De ingredienten in deze smoothie zorgen ervoor dat je zo vol voedingsstoffen zit dat je geen trek meer hebt in tussendoortjes, snacks etc. De avocado en de amandelpasta geven de smoothie body door het vetgehalte, want je wilt niet na een uur alweer een rammelende maag krijgen.

Het recept is te downloaden zodat je het makkelijk kunt printen of opslaan.

Drink smakelijk!

Groene Vitaminen Bom

Voorbereiding: 5 minutes

Bereiding: 5 minutes

Totaal: 10 minutes

Aantal personen: 1

Grootte gerecht: 2,5 dl

Ingredienten

  • 3 stengels bleekselderij
  • 1 appel
  • 1 komkommer
  • 2-3 cm verse gemberwortel
  • 1 kleine rijpe avocado
  • eventueel 1 tl spirulina
  • 1 flinke theelepel amandelpasta
  • 4 grote bladeren boerenkool

Bereiding

  1. Was alle groenten en fruit.
  2. Doe de bleekselderij, appel, komkommer en gember in de sapcentrifuge en vang het sap op.
  3. Doe het sap in de blender met het vruchtvlees van de avocado, de spirulina, als je die gebruikt en de amandelpasta.
  4. Trek de boerenkoolbladeren van de stronk, snijd is grove stukken en doe ook in de blender.
  5. Laat de blender op hoge snelheid draaien tot de smoothie helemaal glad is.

Aantekening:

Als je een gewone blender hebt, zal de boerenkool niet helemaal glad gepureerd worden, dat geeft niet. Alleen met een hoge snelheidsblender lukt dat.

https://voedingsadviesrotterdam.nl/groene-vitamine-bom/

En ja sorry, geen foto’s. ik weet dat ik mijzelf er niet populair mee maak in de zoekmachines, maar het zij zo.

Ontigiftende lentethee van paardebloem en kardemom

Paardenbloemen, overal kun je nu handenvol paardenbloemen plukken. En wat een heerlijkheid, al die kracht en lekkernijen zo direct uit de natuur. De paardenbloemen zijn niet alleen lekker maar ook nog eens heel gezond, zeker nu in de lente!

In de lente heeft je lichaam veel baat bij alles wat bitter en zuur is. Veel wilde planten die je nu kunt plukken hebben een ontgiftende werking, zo ook paardenbloemen, als je hier thee van zet helpt het je lever te ontgiften. Het stimuleert de aanmaak van gal en reinigt de lever. Gal verminderd het triglyceriden gehalte in je bloed. Dit is belangrijk omdat te veel triglyceriden kan leiden tot een verhoogd risico op hartaanvallen en beroertes.Triglyceriden zijn vetten in je bloed.

De thee en zijn energieke werking:

Paardenbloem heeft een afkoelend effect op energieniveau en je kunt na het drinken van paardenbloem een koud en zwaar gevoel in je maag krijgen, dit kun je in evenwicht brengen door er kardemom aan toe te voegen. Kardamom voegt warmte en lichtheid toe en is zo een perfecte combinatie met paardenbloem. De aromatische geur van kardemom verminderd ook slijm in je luchtwegen en verbeterd de longcirculatie.

Paardenbloemen zijn gratis en nu in overvloed. De bloem, bladeren en wortels kun je eten. En wilde planten hebben meer voedingsstoffen en vitaliteit dan voeding uit de supermarkt. Er zijn paardenbloemen in overvloed en het is de perfecte tijd om je lichaam te reinigen. De natuur heeft alles voor handen. In plaats van dure ontgiftingstabletten, drankjes etc. te kopen kun je ook even naar buiten lopen en een paar paardenbloemen plukken.

Pluk de jonge groene bladeren, gebruik voor de kardemom de hele peulen.

Hoe maak je thee?

60 gram paardebloem bladeren

1 kardemom peul, geplet

Laat 3-4 paardebloem bladeren en de kardemom peul 2-3 minuten trekken in gekookt water. Je kunt er voor de smaak nog wat munttakjes aan toevoegen. Een beetje kaneel erbij is ook heel lekker. Garneer de thee met paardebloembloemen.

Verzachtende koriander

 

korianderKoriander is een zoet, samentrekkend en verkoelend kruid. Het is verzachtend voor de maag, dorstlessend, helpt bij misselijkheid, hoesten, verzwaktheid en wormen. Zoals je ziet allemaal kwalen die met de spijsvertering te maken hebben. Het helpt ook bij griep en is een eetlustopwekker. De oude Griekse gezondheidsleer meldt dat een pasta van korianderblad ontstekingen opheft die zijn ontstaan door vergiftigingen. Je kunt de pasta ook op de huid opbrengen en in laten trekken. Hiervoor moet je het met azijn mengen met een dikte van pannenkoekbeslag.

Het sap van korianderblad kan neusbloedingen stoppen doordat het een afkoelende werking heeft. Spontane neusbloedingen zijn vaak het gevolg van te veel hitte in het systeem. (Mijn zoon heeft vaak neusbloedingen, maar ook een hekel aan koriander, jammer genoeg, hij houd in het algemeen niet van afkoelende voeding, dus tja, de oorzaak van de neusbloedingen is duidelijk, nu nog die koppigheid ‘genezen’.)

Koriander versterkt het lichaam en is verzachtend voor het hart. Koriander werkt goed op de urinewegen, heb je een blaasontsteking? Neem dan koriander!

Zoals het met alles in het leven goed is om het mate te nemen, is het ook met koriander zaak dat je niet teveel inneemt. Voor het geval dat je nu denkt, ik neem iedere dag veel koriander. Want als je teveel koriander in je systeem hebt wordt je een koele kikker, het systeem afkoelen als het verhit is, is een goed idee. Maar eenmaal in balans hoef je niet meer zoveel in te nemen. Een te koel lichaam is ook niet goed, mannen kunnen dan geen zin meer in seks hebben en bij vrouwen kan zelfs de menstruatie stoppen! Overigens kan de laatste ook wel weer handig zijn, bijvoorbeeld als je een zware menstruatie hebt met veel bloed. Je kunt dit dan verlichten door een theelepel korianderzaad in een kwart liter water te koken. Kook het water voor de helft in, dat duurt wel een kwartiertje. Drink dit op, je kunt het eventueel zoeten met een beetje honing of ahornsiroop.