Zeewier is beroemd om zijn hoge voedingswaarde, gunstige effecten op de gezondheid en vol met voedingstoffen:
vitamine A,B ( B1, B2 ,B3, B6 en B9),C,D, E en K daarnaast bevat het veel natrium en jodium en nog 13 andere mineralen en vele spoorelementen van mineralen.
Agar en carragheen (goed voor de huid)
Astaxanthine (ontstekingremmend en een antioxidant)
Chlorofyl (kan helpen om darm- en leverkanker te voorkomen )
Fucoidan (een complexe suikermolecuul die de productie van immuuncellen stumuleert. Beschermt tegen schimmels, virussen en bacterien.)
Omega 3 vetzuren (in plaats van het eten van vis of het nemen van visolie capsules zijn er nu ook zeewier olie capsules met omega-3, een plantaardig alternatief)
Heel gezond spul dus, zeewier. Maar nu is er het probleem van de radioactieve straling van de verwoeste kerncentrale in Fukoshima als gevolg van de aardbeving in maart 2011.
Kun je nog wel iets uit de zee eten? Vissen zitten vol kankergezwellen en kun je beter niet eten. Maar zeewier bevat zoveel jodium dat deze de radioactieve straling voldoende tegen zou houden. Maar ja dan is de zeewier uit de Aziatische zee weer radioactief besmet. Hoe zit het nu eigenlijk?
Jodium en de schildklier
Zeewier bevat veel jodium en jodium wordt door de schildklier gebruikt om schildklierhormonen aan te maken. Het menselijk lichaam heeft verschillende stoffen nodig voor zijn fysische ontwikkeling: wat betreft de uitscheiding van hormonen spelen groeihormonen en schildklierhormonen een belangrijke rol. Er zijn twee soorten schildklierhormoon, beide bevatten jodium in hun moleculen. Als je geen voedingsmiddelen eet die jodium bevatten, kan de schildklier geen schildklierhormonen produceren, waardoor het de lichamelijke en geestelijke groei kan belemmeren. Groeistoornissen kunnen dus ook ontstaan door een gebrek aan jodium.
In Japan wordt er dagelijks zeewier gegeten en hebben de meeste mensen geen jodiumtekort. Maar in ontwikkelingslanden en ook in Westerse wereld wordt er meestal te weinig jodium ingenomen. Veel mensen hebben zodoende een jodium tekort. Volgens de statistieken gepubliceerd door internationale organisaties in 1993 (Zoals je merkt wordt er weinig onderzoek gedaan naar jodiumtekorten of te hoge jodiuminnames.), waren er 10 miljoen mensen die lijden aan een ernstige ontwikkelingsstoornis als gevolg van jodiumtekort en wanneer alle potentiële patiënten (vooral in ontwikkelingslanden) zouden worden opgenomen, bereikte het aantal 1,6 miljard.
Terug naar zeewier en radioactieve straling
Sinds het nucleaire ongeval zich in Fukushima voordeed in maart 2011, is het vrijkomen van radioactieve stoffen in het milieu een zorg voor veel mensen in Japan, maar ook in de rest van de wereld. Dr.Minoru Irie, professor emeritus van de Toho Universiteit in Japan en voorzitter van het bestuur van The Foundation for Growth Science onderzocht daarom de relatie tussen de schildklier en het jodium verbruik en het effect op de schildklier door het eten van zeewier.
De radioactieve lekken als gevolg van de grote aardbeving in Japan in maart 2011 krijgt veel aandacht in Japan maar ook over de hele wereld. Bij een kernramp kan er radioactief jodium vrijkomen. Via de luchtwegen, de huid of het eten van besmet voedsel komt het in het bloed terecht. De schildklier slaat het radioactieve jodium op. Door de onophoudelijke bestraling van dit orgaan neemt de kans op kanker en andere aandoeningen van de schildklier toe. Vooral baby’s en jonge kinderen lopen een verhoogd risico. Een grote hoeveelheid radioactief jodium is schadelijk. Er is kans op schildklierkanker en de schildklier kan te snel gaan werken, wat verstoorde hartritmes en gewichtsverlies veroorzaakt. Schildklierkanker kwam bij de ramp in Tsjernobyl vooral voor onder jongeren.
Uit de studie van Dr Minoru Irie blijkt dat als de inname van jodium voldoende is, het voorkomen kan worden dat de schildklier radioactief jodium opneemt. Je zou denken dat het tijd kost om dit effect te bereiken omdat voedsel verteerd moet worden en voedingsstoffen opgenomen moeten worden in de dunne darm, niettemin bleek uit de studie dat er een daling van radioactief jodium opname werd waargenomen bij patiënten die zelfs maar een dag zeewier consumeerden. Dit komt doordat jodium heel snel opgenomen wordt door het lichaam. Door het eten van voldoende jodium bevattende voedingsmiddelen zorg je ervoor dat er geen radioactief jodium in het lichaam wordt opgeslagen. Als er in de schildklier genoeg niet-radioactief jodium zit, is er geen plaats meer voor radioactief jodium. De radioactieve jodium deeltjes worden dan gewoon via de urine uit het lichaam verwijderd. Zeewier bevat veel jodium en beschermt zodoende tegen radioactief jodium.
De Japanners hebben het hoogste verbruik van zeewier ter wereld, met meer dan voldoende of zelfs een overmatige inname van jodium. In tegenstelling hadden de mensen, die destijds in de omgeving van Tsjernobyl woonden, een veel lagere inname van jodium, sommigen hadden een licht jodiumtekort ontwikkeld. Jodiumtekort vermindert de productie van schildklierhormonen, en veroorzaakt schildklierafwijkingen. Daarom hebben veel mensen die waren blootgesteld aan radioactieve straling die vrijkwam tijdens het ongeluk in Tsjernobyl later last van permanente schade aan hun gezondheid en deze is waarschijnlijk te wijten aan een hogere radioactieve jodiumopname in de schildklier. De meeste Japanners eten dagelijks veel jodium-bevattende voedingsmiddelen en hebben een lagere radioactief jodium opname, als je voldoende zeewier zoals kelp en wakame eet, kun je de ophoping van giftige stoffen in de schildklier voorkomen.
Radioactief zeewier
Zeewier is dus prima als bescherming tegen radioactieve straling, maar wat als de zeewier zelf radioactief besmet is? Hoe radioactief is zeewier uit Japan en omliggende landen? Moeten we uberhaupt nog wel zeewier eten?
De gevolgen van de nucleaire ramp in Fukoshima in maart 2011, nu drie jaar terug zijn nog niet duidelijk. Wel is duidelijk dat het waarschijnlijk zo’n 30 jaar zal duren voordat de zee rond Japan vrij is van radioactief jodium en andere radioactieve stoffen.. Het consumeren van zeewier of andere zeeproducten uit Japan en omliggende landen is dan ook af te raden. Gelukkig is Japan niet de enige zeewier fabrikant. In Californie en Europa wordt ook zeewier gekweekt. In europa zijn Noorwegen en Frankrijk(Bretagne) de grootste producten.
Water over de hele werled is echter vervuild met radioactieve deeltjes. Maar ongeveer een jaar na de ram, in maart 2012 is Kelp zeewier in Californie onderzocht en bleek ook besmet te zijn met radioisotopen. Een maand later is het Kelp weer onderzocht en toen was de waarde al zo gezakt dat het niet gevaarlijk was om te consumeren. Lees hier meer over de onderzoeken. Over de zeewieren in Bretagne en Noorwegen heb ik geen cijfers kunnen vinden. Ik ga er vanuit dat de Europese zeeen die verder verwijderd zijn van Japan dan Californie, schoner zijn. Het eten van zeewier uit Bretagne lijkt geen problemen op te leveren voor de gezondheid.
Hoeveel jodium heb je nodig?
De aanbevolen inname van jodium voor volwassenen is ongeveer 150μg per dag, iets minder voor kinderen en rond 200 μg voor zwangere vrouwen. De Japanners consumeren naar verluidt 0,5 consumeren – 3,0 mg (500 – 3000 ug) jodium per dag of met tussenpozen, afhankelijk van de leefomgeving en de leeftijd. De hoeveelheid jodium in zeewier varieert, afhankelijk van hun type en groeiend gebied, maar wordt ruwweg geschat op 1,3 – 1,5 mg / g (ongeveer 1300 – 1500 ug / g) voor kelp, iets meer voor dunne-gesneden kombu zeewier en kelp bevat ongeveer de rond helft van wakame zeewier. Bijvoorbeeld, een stuk kelp van 10×10 cm vierkant bevat ongeveer 5 mg jodium en de dagelijkse consumptie van 2 tot 3 gram kelp kan volstaan om de opname van radioactief jodium te onderdrukken.
In Nederland wordt er weinig tot haast geen zeewier gegeten. Wij krijgen ons jodium binnen door middel van het eten van sla, spinazie, groene paprika, ananas, pinda’s, champignons en volkorenbrood waar ook nog zout met jodium is toegevoegd. Er zit jodium in tafelzout en tegenwoordig ook in sommige soorten zeezout. De afgelopen jaren is de inname van jodium met 25% gedaald. dit komt doordat er minder jodium aan zout wordt toegevoegd en steeds meer mensen zeezout gebruiken zonder toegevoegde jodium en men ook minder brood is gaan eten door de huidige dieettrends. Door het minder toevoegen van gejodeerd zout heeft 8 tot 35 % van de Nederlandse kinderen tot 3 jaar een jodiumtekort, dit meldde het RIVM in de British Journal of Nutrition. Ook zwangere vrouwen lopen het risico een jodium tekort te hebben. Het Voedingscentrum waarschuwt echter voor een te hoge inname van jodium, alhoewel er nooit wetenschappelijk bewijs is aangevoerd dat er in Nederland sprake kan zijn van een te hoge jodiuminname. Een jodiumtekort is meer aannemelijk.
De aanbevolen maximum inname van jodium is 1000μg per dag, dit is evenveel als een 0, 5 gram wakame. Nori bevat een relatief lage hoeveelheid jodium, hier kun je elke dag wel een paar blaadjes van eten. Let er dus op dat je niet te veel jodium binnen krijgt. Te weinig is niet goed, maar te veel ook niet. Een teveel aan jodium kan leiden tot schildklierdysfunctie. Als je een algemene vermoeidheid hebt, een droge huid en in toenemende mate gevoelig bent voor kou, neem dan contact op met je huisarts en vraag dan om een schildklierfunctie test.
Hier kun je Bretons zeewier en zeewierproducten bestellen:
http://www.wereldvanzeewier.nl/