Deze blog gaat over boter en margarine, wat is er goed en niet goed aan? Voordat ik mijn relaas ga doen, heb ik eerst nog even gekeken wat anderen over dit onderwerp zeggen anno 2016. Ik keek even op de website van Voedingscentrum, in de hoop dat zij ondertussen al een beetje bij de tijd zouden zijn, maar helaas, het is net of ik een oude moderne oma hoor praten.  oud, omdat de informatie verouderd is en hip, omdat het Voedingscentrum van nu er wel hedendaags uitziet. Maar schijn bedriegt dus.

Het Voedingscentrum heeft een campagne: “de waarheid op tafel”. Hier ontkrachten ze voedselmythes, voornamelijk de nieuwe inzichten op voedingsgebied. Voornamelijk de inzichten die die niet gebaseerd zijn op onderzoeken die betaald worden door de voedingsindustrie.

Veel mensen zijn nu in de war over wat nu wel en niet gezond is. Van oudsher was het Voedingscentrum de bron voor goede informatie over voeding. Althans, dat dachten we. Maar met de opkomst van internet kwamen er meerdere bronnen en kwamen er ook kritische instellingen die onze voeding onderzochten zoals De Keuringsdienst van Waarden”  op televisie en Foodwatch op internet. Met man en macht probeert het Voedingscentrum de oude voedingsadviezen onder het volk te verspreiden terwijl we allemaal weten dat het Voedingscentrum geen onafhankelijk orgaan is maar aangestuurd wordt door de overheid, welke weer aangestuurd wordt door de top van het bedrijfsleven.

Goed, over boter. Het Voedingscentrum begint met de stelling: “Ik denk dat roomboter gezonder is omdat het natuurlijk is”, vervolgens halen ze deze stelling onderuit om de volgende redenen:

• roomboter bevat minder vitamine D
• roomboter bevat verzadigde vetzuren wat volgens hen hart- en vaatziekten veroorzaakt

Vitamine D

Meer niet. Werkelijk, is dat alles wat ze kunnen bedenken? Over vitamine D, als je roomboter op je brood smeert in plaats van halvarine en je gaat uit van 4 boterhammen per dag, dan krijg je met boter 0,4 mg binnen en met halvarine 0,12 mg. Die 0,8 mg verschil kun je dan weer compenseren door 1 ei te eten.  Of je eet een mootje zalm (125gr) deze bevat 11,75 mg. Volgens het voedingscentrum heb je dagelijks 10 mg per dag nodig.

Verzadigd vet ongezond

Met alle ontwikkelingen en kennis op voeding en gezondheidsgebied weet men nu, dat verzadigd vet niet de directe oorzaak is van cholesterolophopingen in de aderen, waardoor hart- en vaatziekten ontstaan. Cholesterol hoopt zich op in de aderen als er ontstekingen in de aderwand zijn. Als we hart- en vaatziekten willen voorkomen dan we ons moeten richten op het ontstekingen. (Ook voor vele andere ziekten, maar we hebben het nu over boter en het advies van het Voedingscentrum.)

Ontstekingen ontstaan door gifstoffen in het lichaam, door vetzuren die ontstekingen in de hand werken. Dit zijn de omega-6 vetzuren. Een teveel hiervan zorgt voor problemen. En waar zitten omega-6 vetzuren in? Juist! In plantaardige niet-verzadigde vetten zoals soja-, zonnebloem- en raapzaadolie. De olien waar halvarine en margarine van wordt gemaakt en welke in de voedingsindustrie op grote schaal in allerlei voedingsmiddelen wordt gebruikt. Ontstekingen ontstaan ook door suiker en koolhydraten. Doordat de afgelopen 30 jaar ingezet is op een vetarm dieet, is het gebruik van suiker en koolhydraten toegenomen en consumeren we nu meer plantaardige olien dan ooit te voren. Deze combinatie is , zo blijkt, voor vele mensen dodelijk.

Cholesterol

Het is heel belangrijk dat cholesterol vrij door je lichaam bewegen. Cholesterol is een belangrijke lichaamseigen stof, zonder cholesterol zouden je hersenen niet kunnen functioneren. Waar gebruikt je lichaam cholesterol voor:

• je hersenen, 60% bestaat uit cholesterol
• aanmaak van hormonen als oestrogeen, progesteron, testosteron, cortisol en DHEA
• aanmaak nieuwe celwanden en zenuwvezels
• opname van vitaminen A, D, E en K
• grondstof van myeline, de stof die de zenuwcellen beschermt
• productie van gal, gal is nodig voor de spijsvertering

Je lever maakt 3/4 van je cholesterol aan en het resterende deel krijg je binnen door voeding.

Schrijf je in op de nieuwsbrief

Hart – en vaatziekten voorkomen

Om hart- en vaatziekten te voorkomen kun je dus het beste zorgen dat de cholesterol vrij in je lichaam en je aderen kan rondstromen. Zoals ik zei maakt de lever het meeste cholesterol aan en de lever is ook het grootste ontgiftingsorgaan in ons lichaam. Als we gifstoffen binnen krijgen, dit kan voeding zijn, maar ook medicijnen, deze  zijn voor het lichaam vreemde stoffen, breekt de lever deze af. Althans de lever doet zijn uiterste best om alle gifstoffen te verwijderen. Hiervoor heeft de lever wel vitaminen, mineralen en gezonde vetzuren nodig als omega-3 en omega-6.  Als de lever niet alle gifstoffen af kan breken door een tekort aan vitaminen, mineralen en gezonde vetzuren, ontstaan er in het lichaam ontstekingen.  Wil je ontstekingen remmen dan is omega-3 heel belangrijk.  Goed vet zorgt ook voor voldoende galafgifte. De gal en de lever zijn nauw met elkaar verbonden. En zoals je in het lijstje van de functies van cholesterol kunt zien is cholesterol een goed vet voor de productie van gal.

Bewerkte en geraffineerde vetten als halvarine en margarine ziet de lever als afvalproducten, hierdoor wordt de lever zwaar belast. Hoe meer slechte vetten je eet, hoe meer goede vetten je nodig hebt om de slechte vetten te kunnen afvoeren.  Gebeurt dit niet dan ontstaan ontstekingen,  hart- en vaatziekten, diabetes en overgewicht.

Halvarine en margarine worden meestal bereidt uit zonnebloem-, raapzaad- of sojaolie, zijn deze olien dan slecht voor je? Nee, op zich niet, het gaat erom dat deze olien in halvarine en magarine zo worden bewerkt en verhit dat ze schadelijk worden. Ook in de voedingsindustrie worden ze verhit en bewerkt. Bovendien gaat het ook om de hoeveelheid die je van deze vetten gebruikt. Om je lever goed te laten functioneren heb je ook verschillende vetzuren in bepaalde hoeveelheden nodig.

Er zijn 3 groepen vetzuren:

• omega-3 vetzuren: ALA, EPA en DHA
• omega-6 vetzuren: GLA >linolzuur
• omega-9 vetzuur

Omega-3 en -6 zijn essentiele vetzuren, dat betekent dat het lichaam ze niet zelf aan kan maken en je ze dagelijks aan moet vullen. Omega 9 kan het lichaam zelf maken maar zit ook in olijfolie en avocado. Het belangrijkste om je lichaam vrij van ontstekingen te houden en je cholesterol vrij te laten bewegen is het in balans houden van de omega-3 en -6 vetzuren. Als deze twee in balans zijn, komt de omega-9 vetzuur aanmaak vanuit het lichaam ook in balans.

Hoeveelheid benodigd vet voor een goed werkende lever, de volgende hoeveelheden worden aanbevolen:

OMEGA 3:

• ALA: 1 theelepel lijnzaadolie of 3 theelepels hennepzaad olie of 1,5 theelepel maïskiem olie, ook in walnoten en chiazaad, maar ik weet niet de hoeveelheid.
• EPA: 100 gram haring, tonijn, zalm of makreel per week
• DHA: zie EPA

OMEGA 6:

De meeste mensen krijgen teveel omega-6 vetzuren binnen, het is belangrijker om op te letten dat je niet te veel binnen krijgt dan dat je het aan moet vullen, alleen mensen die ziek zijn of medicijnen gebruiken moeten in sommige gevallen omega-6 aanvullen omdat hun lichaam niet meer in staat is om GLA uit linolzuur aan te maken.

• GLA: 100 mg uit borageolie, teunisbloemolie of zwarte bessenzaadolie

OMEGA 9

Omega 9 wordt door het lichaam zelf aangemaakt, maar zit ook in olijfolie, avocado en kokosolie.

Verder is het belangrijk om te weten dat de verhouding tussen de omega 3 en 6 vetzuren belangrijk is. Over het algemeen gaat men uit van een 1:1 of 2:1 verhouding, maar dit verschilt per persoon en de gezondheid. Bij mensen met ontstekingsziekten als reuma, astma, artritis is in onderzoeken gebleken dat de verhouding hoger liggen, meer omega 3 dan 6, bij darmkanker bleek meer omega 6 goede resultaten te bereiken. Als je zelf aan de slag gaat kun je het beste proberen te bereiken 1:1 te behalen.

Vetzuren in boter

Biologische boter bevat meer omega-3 vetzuren dan gangbare boter. Dit komt doordat de koeien gras en klaver eten als ze op de wei staan. Koeien van de gangbare  boer krijgen vaak granen en sojabonen te eten en deze bevatten voornamelijk omega-6 vetzuren.

Naast omega-3 bevat boter ook CLA, (geconjugeerd linolzuur), dit is een omega-3 vetzuur en komt van nature alleen voor in zuivel en vlees. (Het worden ook CLA supplementen verkocht, maar deze zijn gemaakt van zonnebloem- of saffloerolie, wat niet aan te bevelen is.)  CLA is waarschijnlijk belangrijk bij het voorkomen van allergie en astma, en bij het versterken van het immuunsysteem en het bevorderen van afvallen.  Tevens bevat boter laurinezuur, butyrinezuur (schimmeldodend), sfingolipide (geven o.a. je huid de benodigde vetten), stuk voor stuk heilzame componenten.

Conclusie: De natuur heeft alles goed gemaakt, het is de mens en de industrie die er een rommeltje van maakt. “Boter is gezonder voor je omdat het natuurlijker is.”  En heb je nog een pakje halverine of margarine in de koelkast staan, of zo’n verschrikkelijk vloeibare knijpfles, ‘roomboter vloeibaar’, halvarine met roombotersmaak? Doe je zelf een plezier en gooi het weg. Denk aan je gezondheid, ook op de lange termijn.

UPDATE 13 april 2018

Vandaag staat het in alle kranten: Men dat in 2025, over 7 jaar, alle koeien weer op het weiland staan. Dat is beter voor het milieu. Er hoeft dan niet zoveel soja, palmpitten en mais verbouwt te worden, we stoppen met het kappen van de oerwouden in Amazonegebied en Indonesie. Er wordt minder overgevlogen.En, dat wordt nergens als argument aangehaald: Het is beter voor de gezondheid van de mens omdat grassen veel eiwitten bevatten en goede vetzuren. Vooral het laatste is belangrijk in de strijd tegen ontstekingsziekten en hart-en vaatproblemen. Boter gemaakt van grasgevoerde koeien willen we. En nu maar hopen dat het doorgezet wordt!

bronnen/ lees verder:

• https://www.trouw.nl/groen/nieuwe-spelregels-voor-de-koeienboer~a77cf4cd/
• http://www.voedingscentrum.nl/nl/thema-s/dewaarheidoptafel/zuivel/ik-denk-dat-roomboter-gezonder-is-omdat-het-natuurlijker-is-.aspx
• http://www.gezondbeterworden.nl/digitaal-tijdschrift/de-cholesterol-leugen.html
• www.livestrong.com/article/293784-why-does-cholesterol-lower-membrane-permeability/
• http://energiekevrouwenacademie.nl/het-grote-cholesterol-doolhof-laat-je-niet-misleiden/
• http://www.natuurdietisten.nl/detail.php?cod=591&id=595&page=
• https://wijwillenwei.milieudefensie.nl/